foto Reyer Boxem
Welkom op deze website. U vindt hier informatie over mij als onderzoeker, publicist, docent (RUG) en spreker.
Mijn interesses: sociale cohesie, aangenaam samenleven, steden en andere woonplekken, politiek, bestuur, rechtsstaat, democratie, essayistiek, journalistiek en poëzie.
Met hoogleraar bestuurskunde Caspar van den Berg (RUG) deed ik afgelopen jaar onderzoek naar 'maatschappelijk onbehagen' in Nederland, met speciale aandacht voor geografische concentraties daarvan. Onze beschouwing
Regionaal maatschappelijk onbehagen. Naar een rechtsstatelijk antwoord op perifeer ressentiment
verscheen op 14 september 2021.
Voor een geschreven tekst, een discussiebijdrage, lezing, gastcollege of advies kunt u mij benaderen via 'contact'.
Lees ter kennismaking: 'Democratie is geen groepstherapie' interview in Dagblad van het Noorden, 14 dec. 2018
Recent
- Negeer het regionaal onbehagen niet langer, in NRC Handelsblad (met Caspar van den Berg), 23 september 2021
- Onbehagen bestrijden? Meer rechtsstaat, minder emotiecultuur, in De Hofvijver (met Caspar van den Berg),
30 augustus 2021
- Stop de fictie van 'lokaal maatwerk', in NRC Handelsblad, 1 mei 2021
- Noodkreet over ons openbaar bestuur, in De Hofvijver, op www.montesquieu-instituut.nl, 26 april 2021
- De regio's worden vaak behandeld als lastige kinderen, in Trouw (met Caspar van den Berg), 30 januari 2021
- Bijdrage aan debat over 'stad-platteland', in Idee (met Caspar van den Berg), oktober 2020
- Koester de indirecte democratie. Een ongevraagd advies aan de PvdA, in S&D, 11 juni 2020
- Staatscommissie adviseert spreekbuis-democratie, in De Hofvijver, op www.montesquieu-instituut.nl, 25 mei 2020 en
op www.denederlandsegrondwet.nl, 13 juni 2020
Eerder:
- Een liberale democratie kan niet zonder vertegenwoordiging, in NRC Handelsblad, 28 maart 2020
- Doorgeschoten democratie > blog
- Wie houdt er nog van politiek? > blog
- Rosanvallons artistieke democratie > blog
- Burgerraden zijn achterkamertjes 2.0, opiniestuk op socialevraagstukken.nl,1 november 2019
Essays in boekvorm
Eind 2018 verscheen mijn essay Herinnering aan de rechtsstaat. Pleidooi voor serieus openbaar bestuur (92 pag.)
En begin 2017 publiceerde ik Binding genoeg. De stad en het geheim van aangenaam samenleven (82 pag.)
Beide beschouwingen zijn gratis te downloaden en voor €14,50 in gedrukte vorm verkrijgbaar via www.trancity.nl.
Fragment uit 'Herinnering aan de rechtsstaat':
Al ruim vijf jaar nu, wordt in Den Haag en ‘lokaal’ de lof gezongen van burgerinitiatieven en ‘participatieve democratie’. Binnen de Vereniging Nederlandse Gemeenten, in het kabinet Rutte-3 maar ook in de hele Tweede Kamer heerst namelijk het idee dat openbaar bestuur en ‘de samenleving’ op basis van gelijkwaardigheid zaken kunnen en moeten doen, op vele terreinen. Een staatsrechtelijk feit is echter dat niet ‘burgers’ (en de markt) maar bestuurders en volksvertegenwoordigers bevoegd en verplicht zijn om overheidsbeleid te ontwikkelen en bindende besluiten te nemen. Het is hún taak om uiteenlopende belangen, opvattingen, wensen en adviezen af te wegen, publieke belangen te verwoorden, ieders grondrechten voor ogen te houden, oplossingen te verzinnen waarmee velen kunnen leven. Voor die rolverdeling, zo zal ik duidelijk maken, is nog altijd veel te zeggen.
~ 'Scherp essay', Menno Hurenkamp in NRC Handelsblad
~ 'Boeiend en goed geschreven', Joop van den Berg op parlement.com
Mijn interesses: sociale cohesie, aangenaam samenleven, steden en andere woonplekken, politiek, bestuur, rechtsstaat, democratie, essayistiek, journalistiek en poëzie.
Met hoogleraar bestuurskunde Caspar van den Berg (RUG) deed ik afgelopen jaar onderzoek naar 'maatschappelijk onbehagen' in Nederland, met speciale aandacht voor geografische concentraties daarvan. Onze beschouwing
Regionaal maatschappelijk onbehagen. Naar een rechtsstatelijk antwoord op perifeer ressentiment
verscheen op 14 september 2021.
Voor een geschreven tekst, een discussiebijdrage, lezing, gastcollege of advies kunt u mij benaderen via 'contact'.
Lees ter kennismaking: 'Democratie is geen groepstherapie' interview in Dagblad van het Noorden, 14 dec. 2018
Recent
- Negeer het regionaal onbehagen niet langer, in NRC Handelsblad (met Caspar van den Berg), 23 september 2021
- Onbehagen bestrijden? Meer rechtsstaat, minder emotiecultuur, in De Hofvijver (met Caspar van den Berg),
30 augustus 2021
- Stop de fictie van 'lokaal maatwerk', in NRC Handelsblad, 1 mei 2021
- Noodkreet over ons openbaar bestuur, in De Hofvijver, op www.montesquieu-instituut.nl, 26 april 2021
- De regio's worden vaak behandeld als lastige kinderen, in Trouw (met Caspar van den Berg), 30 januari 2021
- Bijdrage aan debat over 'stad-platteland', in Idee (met Caspar van den Berg), oktober 2020
- Koester de indirecte democratie. Een ongevraagd advies aan de PvdA, in S&D, 11 juni 2020
- Staatscommissie adviseert spreekbuis-democratie, in De Hofvijver, op www.montesquieu-instituut.nl, 25 mei 2020 en
op www.denederlandsegrondwet.nl, 13 juni 2020
Eerder:
- Een liberale democratie kan niet zonder vertegenwoordiging, in NRC Handelsblad, 28 maart 2020
- Doorgeschoten democratie > blog
- Wie houdt er nog van politiek? > blog
- Rosanvallons artistieke democratie > blog
- Burgerraden zijn achterkamertjes 2.0, opiniestuk op socialevraagstukken.nl,1 november 2019
Essays in boekvorm
Eind 2018 verscheen mijn essay Herinnering aan de rechtsstaat. Pleidooi voor serieus openbaar bestuur (92 pag.)
En begin 2017 publiceerde ik Binding genoeg. De stad en het geheim van aangenaam samenleven (82 pag.)
Beide beschouwingen zijn gratis te downloaden en voor €14,50 in gedrukte vorm verkrijgbaar via www.trancity.nl.
Fragment uit 'Herinnering aan de rechtsstaat':
Al ruim vijf jaar nu, wordt in Den Haag en ‘lokaal’ de lof gezongen van burgerinitiatieven en ‘participatieve democratie’. Binnen de Vereniging Nederlandse Gemeenten, in het kabinet Rutte-3 maar ook in de hele Tweede Kamer heerst namelijk het idee dat openbaar bestuur en ‘de samenleving’ op basis van gelijkwaardigheid zaken kunnen en moeten doen, op vele terreinen. Een staatsrechtelijk feit is echter dat niet ‘burgers’ (en de markt) maar bestuurders en volksvertegenwoordigers bevoegd en verplicht zijn om overheidsbeleid te ontwikkelen en bindende besluiten te nemen. Het is hún taak om uiteenlopende belangen, opvattingen, wensen en adviezen af te wegen, publieke belangen te verwoorden, ieders grondrechten voor ogen te houden, oplossingen te verzinnen waarmee velen kunnen leven. Voor die rolverdeling, zo zal ik duidelijk maken, is nog altijd veel te zeggen.
~ 'Scherp essay', Menno Hurenkamp in NRC Handelsblad
~ 'Boeiend en goed geschreven', Joop van den Berg op parlement.com
|
In het verlengde van 'Herinnering aan de rechtsstaat':
Onbevoegde burgers krijgen te veel macht opiniestuk in Leeuwarder Courant en Dagblad van het Noorden, 10/11 april 2019 Wij zijn niet 'samen' de overheid opiniestuk in Trouw, 22 dec. 2018 Afscheid van de indirecte democratie column in S&D, 17 dec. 2018 NPO Radio 1 Journaal interview, 12 dec. 2018: |
|
Voordrachten en gastcolleges
2021:
- Regionaal maatschappelijk onbehagen, voordracht tijdens Interprovinciale netwerkdag kwaliteit lokaal bestuur, Gorinchem, 4 november 2021
- Naar een acceptabele democratische rechtsstaat; 'kroegcollege' voor Juridische Faculteitsvereniging Groningen, 6 oktober 2021
- De samenleving centraal?; inleiding & gedachtewisseling, gemeente Hardenberg, 21 september 2021
- Over interbestuurlijke narigheid en robuuste politieke concepten; lezing voor bestuurders van en in de provincie Zuid-Holland, Den Haag, 3 september 2021
- Over democratisch-rechtsstatelijke verwaarlozing: waar was de provincie? Voordracht voor de bestuurlijke adviescommissie Kwaliteit openbaar bestuur van het Interprovinciaal Overleg (IPO), 10 juni 2021
2020:
- Doorgeschoten democratie; inleiding tijdens regiodag van 'Democratie in actie' (BZK/VNG), Leeuwarden, 10 feb. 2020
- Voordracht over burgerparticipatie tijdens online discussieavond van GroenLinks, Groningen, 24 september 2020
- Burgers, bestuur en 'maatschappelijk onbehagen'; college binnen leergang van AOG School of management, Zwolle, 24 november 2020
2019:
- Lezing en debat (met publicist Manu Claeys en bestuurders) over 'de burgerstad', op uitnodiging van toneelgroep Arsenaal/Lazarus en Museum Hof van Busleyden, Mechelen, 12 december 2019
- Bijdrage aan bijeenkomst provincie Groningen over goed openbaar bestuur, Groningen, 22 november 2019
- Interview over mijn essay 'Binding genoeg' tijdens het Broken Words Festival, Groningen, 2 november 2019
- Democratie én rechtsstaat; gastcollege Thorbecke Academie, Leeuwarden, 27 mei 2019
- Klein pleidooi voor democratische bescheidenheid; inleiding voor Stadadviseert, Groningen, 14 mei 2019
- Vergeet de rechtsstaat niet! Voordracht voor gemeenteraad en college van Dalfsen, 8 mei 2019
- Ontmoeting met de Griffierskring Drenthe, Meppel, 17 april 2019
- Er gaat niets boven serieus openbaar bestuur; lezing voor symposium 'De kracht van Groningen', Delfzijl,10 april 2019
- Het geheim van aangenaam samenleven; lezing voor café Philos, Groningen, 9 april 2019
- Niet de burger is de baas; lezing voor de Vereniging van Friese Gemeenten, Sneek, 8 april 2019
- Reactie op coalitieakkoord gemeente Groningen in talkshow 'De linkse mannen lossen het op', 1 maart 2019
- Meer participatie in de polder? Bijdrage aan Statenacademie Provincie Flevoland, Lelystad, 14 januari 2019
2017-2018:
- Naar de Kneuterdijk; voordracht bij de presentatie van mijn essay 'Herinnering aan de rechtsstaat', m.m.v. Piet Hein Donner en Solke Munneke, Groningen, 12 december 2018
- Ons mooiste burgercollectief; bijdrage aan VPRO Tegenlicht Meet Up, Haren, 11 juni 2018
- De adembenemende stad; lezing voor het Centrum voor Architectuur en Stedebouw Tilburg, 17 mei 2018
- De taal van het essay; gastles Schrijversvakschool Groningen, 10 april 2018
- Het democratisch misverstand; toespraak voor de nieuwe gemeenteraad van Amersfoort, 6 april 2018
- De slecht verlichte binnendoorweggetjes van de 'directe' democratie; lezing op het Ministerie van BZK, 26 oktober 2017
- Ik ben een staatsburger, geen buurtburger; bijdrage aan symposium van het Ministerie van BZK, 19 juni 2017
- Het wazige ideaal van 'een verbonden samenleving'; inleiding discussiebijeenkomst PvdA Groningen, 19 mei 2017
- Zet bestuurders niet op een zijspoor; symposium Vereniging voor Bestuurskunde Noord, Assen, 24 maart 2017
Filosofie & journalistiek
Mijn eerste publicatie was ‘De verjaardag’, een kort verhaal in Vrij Nederland dat ik bedacht toen ik 12 was. Het jaar daarna bekroonde Opzij mijn brugklasgedicht ‘De aktetas’. Later ging ik filosofie en journalistiek studeren aan de RUG, werkte ik voor de Universiteitskrant, schreef ik voor de Leeuwarder Courant en NRC Handelsblad, was ik zes jaar correspondente Noord-Nederland van Trouw en lid van de Raad voor de Journalistiek.
Mensen & plekken
In 2001 verscheen bij Contact mijn boek ‘Randland. Portret van de Friese en Groningse kuststrook' (drie drukken).
Van 2003 tot 2012 was ik hoofdredacteur van Noorderbreedte, een onafhankelijk tijdschrift over Groningen, Friesland en Drenthe met speciale aandacht voor landschap, natuur, architectuur, fotografie, stad en platteland.
Burgers & bestuur
Tegenwoordig ben ik onder meer werkzaam als zelfstandig onderzoeker/publicist (en spreker) op het gebied van sociale cohesie, stedelijk samenleven, 'centrum & periferie', politiek, democratie, rechtsstaat en lokale bestuurlijke vernieuwing.
Onderwijs
Binnen drie masteropleidingen filosofie van de RUG geef ik sinds 2015 het vak Publieksgericht schrijven.
Op verzoek verzorg ik ook gastcolleges.
Binding genoeg
Met dank aan het RUG-programma Sustainable Society schreef ik Binding genoeg. De stad en het geheim van aangenaam samenleven (Trancity-Valiz, 2017, 84 pag.) Hierin bestrijd ik het hardnekkige idee dat de Nederlandse samenleving gebukt gaat onder te veel ‘ik’ en te weinig ‘wij’. Ik stel vast dat moderne mensen juist doordat zij ‘individu’ zijn allerlei relaties met elkaar hebben. Sociale cohesie schuilt volgens mij bij uitstek in een ongedwongen omgang met de ander. Daarom zie ik niets in de politiek van ‘samenredzaamheid’ en ‘terug naar de buurt’ die nu neerdaalt op onze dorpen en steden. Het is een politiek die politici buitenspel zet en burgers tegen hun zin verbindt. Dat versterkt de samenleving niet, dat tast haar aan.
Voor mijn betoog – opgesteld als een brief aan de bekende stadsfilosofe Jane Jacobs – stond de stad Groningen model.
klik hier voor de print-editie (mooi boekje!) of de gratis e-pub of pdf.
~ 'Mijn exemplaar staat vol onderstrepingen en uitroeptekens'
Pieter Hoexum in de Nederlandse Boekengids, feb. 2019
|
Andere stukken over samenleven en bestuur: - Nieuwe lokale democratie: goedbedoeld maar ondoordacht (met Solke Munneke; op socialevraagstukken.nl, 22 februari 2018 en sargasso.nl, 26 februari 2018) - Leve de indirecte democratie (Jaarboek Vereniging van Griffiers, oktober 2017) - Klaar met politiek. Het participatie-evangelie van Wallage en Plasterk (S&D, sept. 2017) - Code rood voor 'nieuwe democratie' (www.socialevraagstukken.nl, 2 maart 2017) - Wij zijn wél met elkaar verbonden (NRC, 7 januari 2017, in reactie op Bas Heijne) - Verplichte buurtbinding is vragen om problemen (Noorderbreedte, april 2017) - Doe-het-zelf-burgers? (Noorderbreedte 2015) - Mijn grootste noorderling. Lolle Nauta's nuchtere kijk op identiteit (Noorderbreedte 2012) Interview Dagblad v/h Noorden: 'Zet bestuurders niet op een zijspoor' (15 feb. 2017) |
|
|
NPO Radio 1 interview over 'Binding genoeg' (7 minuten, 15 feb. 2017) |
'Binding genoeg’ werd op 8 maart 2017 gepresenteerd in boekhandel Godert Walter in Groningen. Daar ging ik met burgemeester Peter den Oudsten in gesprek over de stad, samenleven en democratie, onder leiding van RUG-gasthoogleraar Jacques Wallage.
Poëzie
- Mijn gedicht 'Het verlengen van een rilling' is opgenomen in de bloemlezing Steeds op reis en altijd thuis. De 100 beste gedichten uit de Turing Gedichtenwedstrijd 2018 (Poëziecentrum Gent, 2019)
- 'Het was een dag', 'Oorlog' en 'Stil bij een hek', zijn gepubliceerd in Daar begint de poëzie. De 100 beste gedichten uit de Turingwedstrijd 2013 (Van Gennep, 2014).
- 'Over de mogelijkheid mij gerust te stellen’ verscheen in de bundel Dansen op de maat van het ogenblik. De 100 beste gedichten uit de Turingwedstrijd 2010 (uitgeverij Augustus, 2011).
- In juli 2012 droeg ik eigen werk voor tijdens Dichters in de Prinsentuin; 'Binnenkomst, opnieuw' werd opgenomen in de festivalbundel Hoofdletter zin punt (De Kleine Uil, 2012).
- In mei 2014 trad ik op in De Nieuwe Liefde tijdens het Amsterdam Poëzie Festival.
- 'Het was een dag', 'Bayeux' en 'Tegenligger' verwerkte ik in Binding genoeg (Trancity-Valiz, 2017).
- 'Oorlog' staat ook in Herinnering aan de rechtsstaat (Trancity-Valiz, 2018).
Biografie
Dagboeken: niet bijgehouden
brieven (intieme): verbrand op een avond
‘En aan mijzelf heeft u niets’
Hij staat bij de kachel
in het oude kippenhok
dat om en om met wetenschap
werkplaats ter ontroering was
met uitzicht op altijd dezelfde vreemde
tuin met de appelboom
waar op herkenning werd gewacht
van wat hij al wist maar hij wist het pas
door dat ene akkoord van woorden –
Hij tast vergeefs naar een CV
kijkt de bezoekster vragend aan
Waar is het
Wat deed ik
Hoe zeg je dit
~
Bayeux
Zoals het vlees daar lag te wachten
een open raam
gedekte tafel
schaal.
Licht dat omzichtig binnenviel.
Ik liep voorbij en zag het wachten
zo onbespied gewaand
zo rustig vlees te zijn.
~
Stil bij een hek
Ik zie aan hun koppen dat ze denken
dat ik iets tegen ze ga zeggen.
Maar dat doe ik niet.
Het is moeilijk en ook vreemd
om niet te praten tegen schapen
die dat verwachten.
Muziek
Zang, teksten en soms toetsen in de formatie Keper. Onze EP 'Keper beschouwt' is te beluisteren op Spotify:
https://open.spotify.com/artist/3TojWDLdxucNWrXsRdrgsZ?si=t3TEECP5S5mx3CwyaM2TxQ
